Data publikacji: 2015-07-07
Oryginalny tytuł wiadomości prasowej: Jak sprawdzić wiarygodność zagranicznego kontrahenta?
Kategoria: BIZNES, Finanse
Polskie przedsiębiorstwa rozszerzające działalność o współpracę zagraniczną muszą zmierzyć się z wieloma uwarunkowaniami legislacyjnymi i handlowymi obcego rynku, w tym dyscypliną płatniczą kontrahentów.
Polskie przedsiębiorstwa rozszerzające działalność o współpracę zagraniczną muszą zmierzyć się z wieloma uwarunkowaniami legislacyjnymi i handlowymi obcego rynku, w tym dyscypliną płatniczą kontrahentów.
Decyzja ta z jednej strony oznacza odpowiedzialność związaną z monitorowaniem i dostosowywaniem się do zmian w regulacjach prawnych obowiązujących na rynku partnera – postrzegana jako wyzwanie przez 17,8 proc. przedsiębiorców (badanie Bibby MSP Index 2015). Z drugiej natomiast, ryzyko transakcji i zwiększającą nakłady związane z wejściem na rynek, potrzebę odpowiedniego ubezpieczenia się, a za tym idącą konieczność weryfikacji potencjalnych partnerów biznesowych. Pozyskanie informacji pozwalających ocenić wiarygodność kontrahentów zagranicznych wskazywana jest przez blisko 20 proc. przedsiębiorców jako jedna z istotnych trudności procesu przygotowania do kooperacji poza granicami kraju. W rezultacie wciąż ponad jedna czwarta polskich firm bagatelizuje ryzyko towarzyszące takiej współpracy i nie sprawdza swoich przyszłych partnerów. Prowadzenie samodzielnego wywiadu (67,3 proc. respondentów) czy to w Internecie czy środowisku branżowym, polegając na opiniach innych podmiotów, które nie zawsze pokrywają się z rzeczywistością jest niewystarczające, aby rzetelnie określić wiarygodność prawną i wypłacalność kontrahenta. Znacznie precyzyjniejszy obraz standingu firmy daje analiza rejestrów przedsiębiorstw, czy skorzystanie z usług wywiadowni gospodarczej (deklaruje 18,3 proc. przedsiębiorców).
Otwarcie polskiej gospodarki na rynek europejski po akcesji do UE stanowiło mocny impuls rozwojowy dla naszego kraju, mający także wpływ na poprawę jego konkurencyjności. Wchodząc na rynek wspólnotowy przedsiębiorcy zyskali bezpośredni dostęp do nowych odbiorców i partnerów z pozostałych krajów członkowskich, z którymi mogą nawiązać współpracę handlową. Niestety wymiana ta obciążona jest także pewnym ryzykiem: zagraniczny podmiot jest fikcyjny, firma wykorzystuje różnice wynikające z prawodawstwa, kontrakt zawierany jest przez osoby nieupoważnione, przedsiębiorstwo znajduje się w tarapatach finansowych lub zmierza właśnie do upadłości. Nieuczciwe praktyki handlowe mogą mieć miejsce na każdym etapie relacji między przedsiębiorstwami – w fazie negocjowania umowy, mogą stanowić jej element czy być narzucone po jej zawarciu. Konsekwencje tych działań nie pozostają obojętne dla biznesu. Mogą poważnie zakłócić stabilność finansową firmy, szczególnie, jeśli ma krótki staż na rynku i dopiero zaczyna budować swoją bazę klientów, dostawców czy partnerów handlowych. Na tym etapie rozwoju biznesu każda nieudana transakcja może być dla przedsiębiorstwa krytyczna. Podmioty, które świeżo debiutują na rynku czy nawet takie, które zaczynają się powoli stabilizować nie mają z reguły wystarczającego bufora finansowego, który pozwoliłby im zachować płynność finansową, pokryć straty czy egzekwować swoje prawa na drodze sądowej. Jak w takim razie zabezpieczyć firmę przed nierzetelnością kontrahenta zanim wejdziemy z nim we współpracę oraz na etapie realizacji kontraktu?
Wyjściową sprawą jest:
pozyskanie wiedzy o ustroju prawnym podmiotu, z którym chcemy kooperować
sprawdzenie danych identyfikujących firmę w stosownych rejestrach
potwierdzenie umocowania osób reprezentujących kontrahenta do zaciągania zobowiązań
szczegółowe przeanalizowanie warunków kontraktu, który ma obowiązywać strony
Obok niewypłacalności, jednym z zagrożeń współpracy z niesprawdzonym partnerem, może być fałszowanie lub zatajanie danych o stanie prawnym podmiotu na etapie rozmów negocjacyjnych. Mogą stać za tym różne motywacje – ostatnia próba ratowania biznesu, który stoi na krawędzi upadłości albo nielegalna praktyka rozszerzania sieci powiązań biznesowych, które bazują na fikcyjnych danych. Z urzędu niestety nie dowiemy się czy firma jest przedmiotem śledztwa lub czy zataja informacje przed właściwymi organami nadzorczymi. Na podstawie specyfikacji z rejestrów i urzędów – zakładając oczywiście, że podmiot zgłosił rzeczywiste dane – możemy określić stan płatności podatków firmy, stan prawny nieruchomości i alerty dotyczące niewypłacalności.
Rejestry przedsiębiorstw
Podstawowe informacje o kontrahentach, w tym często ich bilans czy sprawozdania finansowe możemy pozyskać z rejestrów przedsiębiorstw, które w większości państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego są dostępne bezpłatnie i możliwe do pobrania z witryn internetowych. Na uwagę, szczególnie w ocenie ryzyka wypłacalności podmiotu działającego na rynku o szybkim czasie przeprowadzania likwidacji (dla przykładu Niemcy – do miesiąca), zasługują także rejestry podmiotów będących w upadłości lub likwidacji.
Samodzielna kontrola kondycji prawno-finansowej kontrahenta prowadzona w warunkach rozdrobnienia instytucji rejestrowych, kontrolnych i monitorujących może być jednak czasochłonna. Alternatywnym sposobem weryfikacji jest wywiad gospodarczy, szczególnie wskazany w sytuacji, kiedy analiza podmiotu musi być przeprowadzona w krótkim czasie lub wymaga potwierdzenia niejawnych bądź utajnionych informacji, do których dotarcie jest utrudnione, ale nie narusza granic prawa. – uzasadnia Mateusz Skonieczny, CFO do wynajęcia, ekspert w dziedzinie controllingu strategicznego, planowania finansowego i business intelligence.
Wywiadownie gospodarcze
Szacowanie ryzyka współpracy na podstawie danych określających standing i wiarygodność kontrahenta w różnych warunkach gospodarczych należy do działań z wykorzystaniem metodyki due diligence.
Takie badanie pozwala zidentyfikować potencjalne ryzyko współpracy, wymagające zabezpieczenia na etapie negocjowania warunków kontraktu i sprawdzić czy wobec firmy nie prowadzone są postępowania obciążające jej wartość lub reputację. Aby identyfikacja i uwiarygodnienie firmy przebiegało rzetelnie analiza prowadzona jest interdyscyplinarnie, obejmuje: standing finansowy firmy, system prawny podmiotu, system operacyjno-zarządczy czy kadry. – wyjaśnia Mateusz Skonieczny.
Jak wylicza ekspert – Równie użytecznym narzędziem w procesie weryfikacji potencjalnego partnera są raporty handlowe, których wartość dodana polega na:
skonsolidowaniu danych z wielu źródeł w jedno miejsce – sprawozdania finansowe, BIK, KRD, itp.,
wykorzystaniu baz danych posiadanych przez wywiadownie gospodarcze w zakresie stwierdzenia ewentualnych sporów handlowych i postępowań sądowych w obrębie podmiotów istniejących w bazie danych,
ujawnieniu siatki powiązań, w tym powiązań osobowych i kapitałowych z podmiotami już nieistniejącymi (np. tymi, które już zbankrutowały) lub takimi, które posiadają złą reputację na rynku bądź zostały nadmiernie zadłużone,
wprowadzeniu jednolitych ocen wskaźnikowych opartych na skomplikowanych algorytmach kombinacji wskaźników oraz danych numerycznych finansowych i niefinansowych, dzięki którym możliwe jest porównanie dwóch podobnych podmiotów do siebie (benchmark) lub analiza trendów,
udostępnieniu informacji na temat limitów kredytowych oraz towarzystw ubezpieczeniowych, które są skłonne je dla danego podmiotu ubezpieczyć.
Staranność wynikająca z etymologii terminu due diligence (diligence – staranność, gorliwość) określa szczegółowość i precyzyjność, z jaką prowadzona jest analiza. Samo badanie due diligence, z uwagi na jego pierwsze zastosowanie, zwyczajowo utożsamiane jest z transakcjami fuzji i przejęć przedsiębiorstw. Merytoryczny zakres takiej analizy ma jednak znacznie szersze wykorzystanie i wynika bezpośrednio z potrzeb stron zainteresowanych. Pewne elementy due dilligence stosuje się np. na etapie przygotowawczym oraz ewaluacyjnym w projektach business intelligence, czy w projektach restrukturyzacyjnych. Badanie ma więc ogólną strukturę, ale może być adekwatnie do specyfiki branży i oczekiwań zlecającego standaryzowane, z zachowaniem definicyjnej „należytej staranności”. – podkreśla Mateusz Skonieczny.
Wiedza o potencjalnym kontrahencie, wynikająca z wywiadu gospodarczego powinna więc dostarczyć odpowiedzi na pytania w zakresie:
formalno-prawnym: dane rejestrowe, dane teleadresowe, forma prawna, struktura własności, dane o udziałach, prawo reprezentacji, kapitał zakładowy, oddziały i firmy związane kapitałowo,
finansowym: wypłacalność, dyscyplina płatnicza, dane bilansowe, wskaźniki ekonomiczne, trendy
historii firmy i przedmiot działalności
danych o zatrudnieniu
posiadanych nieruchomości
zgłoszeń w rejestrze dłużników oraz odpowiednikach Biura Informacji Kredytowej (dla osób fizycznych, które np. zasiadają w zarządach spółek)
rzetelności płatniczej, opinii – pochodzące z wywiadów bezpośrednich z kontrahentami badanej firmy
powiązań kapitałowych i osobowych z innymi podmiotami lub osobami (w tym historii powiązań z firmami, które nie istnieją lub osobami które zarządzały nieistniejącymi już spółkami)
zobowiązań warunkowych, które są niewidoczne w bilansie (np. umowy warunkowe odkupu/sprzedaży majątku po ustalonej z góry cenie, udzielone/uzyskane gwarancje, poręczenia, umowy warunkowe zakupu usług – dodatkowa prowizja za osiągnięcie pułapu wolumenu między stronami lub osiągnięcie innego celu gospodarczego)
kierunków importu i eksportu, rozpoczętych inwestycji
pułapu kredytu kupieckiego
opinii analityka ds. bezpieczeństwa transakcji
media monitoring z danego czasu
dokumentacja fotograficzna i opisowa siedziby firmy (biura, hale, flota samochodowa, maszyny itp.)
W dobie dynamicznie postępującej globalizacji, która rozszerza strukturę własności spółek na kilka krajów, przeprowadzenie rzetelnej oceny kontrahenta jest niezwykle złożonym i wymagającym zadaniem. Ważnym uwarunkowaniem, który należy wziąć pod uwagę przy weryfikacji podmiotu są różnice ustrojowe między zbliżonymi do siebie rodzajami działalności gospodarczej w różnych krajach. Różnice te mogą mieć wpływ na definiowanie zakresu odpowiedzialności za zobowiązania, czy relacje między podmiotami w grupach kapitałowych, a to na sposób podlegania kontrahenta pod umowę lub konieczność wyznaczenia podmiotów odpowiedzialnych za wykonawstwo. Zakres całej tej analizy ma za zadanie dostarczyć firmie wiarygodnej i możliwie pełnej wiedzy o podmiocie objętym badaniem. Dlatego ważne jest powierzenie go profesjonalnym analitykom, mającym wiedzę jak kategoryzować partnera biznesowego pod względem ryzyka, jakie ze sobą niesie. Należy jednocześnie mieć na uwadze ryzyko wprowadzenia w błąd – informacja może zostać zmanipulowana bądź system prawny danego kraju może odbiegać od przyjętych standardów. Wiążące wtedy pozostają regulacje finansowo-prawne obowiązujące wewnątrz danego kraju. – sygnalizuje ekspert.
Ekspert:
Mateusz Skonieczny: CFO do wynajęcia http://cfo4hire.pl/ Ekspert w dziedzinie controllingu strategicznego, planowania finansowego i business intelligence. W ciągu 20 lat przeprowadził dziesiątki projektów, które każdorazowo wygenerowały co najmniej 15%-owe oszczędności. W 2013 r. wypracował dla klientów łącznie ponad 4 mln zł zysku netto. Doradzał m.in. Grupie LoVo, Frito Lay Poland, Chipita Poland.
źródło: Biuro Prasowe
Załączniki:
Hashtagi: #BIZNES #Finanse
